Woordenlijst

[Terug][Vooruit] Epoche

De epoche van een kalender is het beginpunt van de jaartelling.

[Terug][Vooruit] Solaire kalender

Een solaire kalender (zonnekalender) houdt niet of nauwelijks rekening met de maancyclus. Vaak bestaat het jaar uit 12 maanden van gemiddeld 30 tot 31 dagen lang, en zorgt een van tijd tot tijd toegevoegde schrikkeldag er voor dat de gemiddelde jaarlengte die van het zonnejaar benadert. Er komen echter ook solaire kalenders voor met 12 maanden van 30 dagen en een aantal extra dagen, of zelfs met een geheel afwijkende structuur.

[Terug][Vooruit] Lunisolaire kalender

In een lunisolaire kalender wordt de maancyclus gevolgd. Het jaar bestaat uit 12 maanden van gemiddeld 29 tot 30 dagen lang, maar om te zorgen dat het kalenderjaar gemiddeld even lang is als het zonnejaar voegt men van tijd tot tijd een extra maand in.

[Terug][Vooruit] Tropisch jaar

Het tropisch jaar is de periode die de zon nodig heeft om dezelfde breedtegraad in dezelfde richting te passeren. Rond 1900 was dat gemiddeld 365,242199 dagen, ongeveer 20 minuten korter dan het siderisch jaar.

[Terug][Vooruit] Siderisch jaar

Het siderisch jaar is het zonnejaar, beschouwd als de periode die verstrijkt totdat de zon weer dezelfde positie inneemt aan de sterrenhemel. Gemiddeld is het 365,25636 dagen, ongeveer 20 minuten langer dan het tropisch jaar. Er bestaat ook een siderische maand.

[Terug][Vooruit] Jupiter-jaar

Het Jupiter-jaar is de tijd die Jupiter nodig heeft voor een twaalfde deel van een omwenteling om de zon (bijna een siderisch jaar).

[Terug][Vooruit] Synodische maand

De synodische maand is de periode van nieuwe maan tot nieuwe maan (een lunatie), gemiddeld 29,530588853 dagen. Deze periode is langer dan de siderische maand en de anomalistische maand.

[Terug][Vooruit] Siderische maand

De siderische maand is de duur van één omwenteling van de maan rond de aarde, gemiddeld 27,32166 dagen. In die periode heeft de aarde een deel van haar baan rond de zon afgelegd; daardoor is de synodische maand langer. Zie ook anomalistische maand. Er is ook een siderisch jaar.

[Terug][Vooruit] Anomalistische maand

De anomalistische maand is de tijd tussen twee opeenvolgende perigeums (momenten waarop de maan het dichtst bij de aarde is), gemiddeld 27,55455 dagen. Zie ook synodische maand en siderische maand.

[Terug][Vooruit] Temporele uren

Temporele uren zijn de uren die in de oudheid werden gebruikt. Ze wijken in lengte af van de tegenwoordige klok-uren. Een klok-uur is 1/24 deel van een etmaal, en is daardoor altijd even lang. Een temporeel uur daarentegen is 1/12 deel van dag (de periode tussen zonsopgang en zonsondergang). Doordat de dag 's zomers langer is dan 's winters varieert de lengte van de temporele uren met de seizoenen. In Nederland is een temporeel zomeruur zelfs twee maal zo lang als een temporeel winteruur. Ook de nacht is onder te verdelen in temporele uren, die 's zomers uiteraard korter zijn dan 's winters.

Alleen op de evenaar zijn de temporele uren altijd even lang.